در اکثر سوره هایی که با حروف مقطعه آغاز می شوند، خداوند بلافاصله از عظمت قرآن سخن می گوید؛ اما در سوره ی روم، خداوند بلافاصله به جنگ ایران و روم می پردازد؛ این مطلب می تواند ما را به این نکته راهنمایی کند که احتمالاً در داستان جنگ ایران و روم، معجزات و نکاتی وجود دارد که عظمت قرآن و خالق آن را نشان می دهد؛ بنابراین با این مقدمه، با پشتوانه ی بیشتری می توانیم به بررسی معجزات قرآن در این آیات بپردازیم.
در آیات ١ تا ٤ سوره ی مبارکه ی روم، دو معجزه ی بزرگ خداوند دیده می شود:
١) اولین معجزه، مربوط به پیشگویی خداوند درباره ی یک حادثه ی تاریخی است. بدین ترتیب که خداوند در این آیات، خبر از پیروزی روم در جنگ با ایرانیان می دهد.
آیات ابتدایی سوره ی روم، در زمان حضور پیامبر گرامی اسلام در مکه و در حدود سال ٦٢٠ میلادی (٦ سال بعد از اولین جنگ بزرگ ایران و روم شرقی در منطقه ی اورشلیم (بیت المقدس)) نازل شد. جنگ مذکور بین ایران و روم شرقی (بیزانس) در سال ٦١٤ میلادی به وقوع پیوست که در اثر آن، شهر اورشلیم (بیت المقدس) و سرزمین های زیادی از منطقه ی شامات و فلسطین به دست دولت ایرانی ساسانی افتاد.جنگ سال ٦١٤میلادی، از جنگ های مشهور تاریخ است؛ زیرا به دنبال فتح اورشلیم به دست ایرانیان، صلیب مقدس نیز به دست ایرانیان افتاد و آن ها این صلیب را به عنوان غنیمت جنگی با خود به ایران بردند. (صلیب مقدس، صلیبی است که بنابر اعتقاد مسیحیان، حضرت عیسی (ع) بر روی آن به صلیب کشیده شدند و پس از مرگ به آسمان عروج کردند. البته مسلمانان به این صلیب و مرگ حضرت عیسی (ع) اعتقاد ندارند، بلکه اعتقاد دارند که خداوند حضرت عیسی (ع) را به صورت زنده عروج داده اند.)
بعد از جنگ سال ٦١٤میلادی، اکثر کشورها نابودی حکومت روم شرقی (بیزانس) را که یکی از ابرقدرت های آن زمان بود، حتمی می دانستند؛ زیرا قبل از فتح اورشلیم نیز رومیان بیزانسی، شکست های متوالی و متعددی از ایرانیان خورده بودند و سرزمین های زیادی از روم، به دست ایرانیان افتاده بود.
اما خداوند متعال، برای امیدواری دادن به مسلمانان که در آن هنگام، دوران سختی را پشت سر می گذاشتند، پیشگویی انجام داد تا مسلمانان را بیشتر به آینده امیدوار کند.
خداوند قادر متعال در اواخر حضور پیامبر در مکه (مصادف با ٦٢٠ میلادی)، آیات ابتدایی سوره ی روم را بر پیامبر گرامی اسلام نازل کرد و در آن وعده داد که روم، علیرغم شکستی که از ایران خورده بود، در کمتر از ١٠ سال (٣ تا ٩ سال) بر ایران پیروز خواهد شد.خداوند متعال در ادامه نیز می فرماید که مومنین با تحقق این وعده و پیشگویی خوشحال خواهند شد و به آینده ای روشن برای اسلام، امیدوار خواهند گشت.
بعد از نزول آیات مذکور، مشرکین مکه، پیامبر و مسلمانان را مسخره نموده و (نعوذ بالله) پیشگویی قرآن را دروغ دانستند. اما تاریخ بعد از گذشت ٧ سال نشان داد که پیشگویی قرآن کاملاً صحیح بوده و خداوند دانا خود بهتر از هرکس دیگری از آینده خبر دارد.
بدین صورت که در سال ٦٢٧ میلادی (٧ سال بعد از نزول آیات ابتدایی سوره ی روم)، رومیان شکست سختی را در منطقه ی نینوا بر ایرانیان تحمیل نمودند. به نحوی که ایرانیان از ترس شکست های بیشتر، صلحی را با روم شرقی منعقد نمودند که بنابر مفاد آن، ایرانیان مجبور شدند از متصرفات قبلی خود عقب نشینی نموده و صلیب مقدس را به اورشلیم بازگردانند. بدین ترتیب با تحقق وعده ی خداوند، مومنین شاد گشته و به وعده های دیگر خداوند متعال از جمله پیروزی اسلام در آینده نیز امیدوار شدند.
٢) دومین معجزه ای که در آیات ابتدایی سوره ی روم وجود دارد، بعد از گذشت ١٤ قرن از نزول قرآن، و به دنبال اختراع وسایل پیشرفته ای همچون ماهواره، کشف شد.
این معجزه، یک معجزه ی مربوط به علوم طبیعی است که در حوزه ی علم زمین شناسی بیان شده و خداوند در آن، از یک واقعیت علمی مهم پرده برداشته است؛ واقعیتی که ١٤ قرن از دید مسلمانان و سایر انسان ها پنهان مانده بود، اما خداوند آن را در کتاب مقدس قرآن، به بنده ی بزرگوارش حضرت محمد(ص) در سرزمین خشک و بی آب و علف عربستان اعلام کرده بود.
برای شناختن بهتر این معجزه، بهتر است قبل از هر چیز به آیات ٢ و ٣ سوره ی روم و ترجمه ی آن، نگاه مجددی بیندازیم:
خداوند در آیات ٢ و ٣ سوره ی مبارکه ی روم می فرمایند:
« غُلِبَتِ الرُّومُ (٢) فى أَدْنى الأرْضِ وَ هُم مِّن بَعْدِ غَلَبِهِمْ سیَغْلِبُونَ (٣) »
در اکثر ترجمه هایی که از آیات فوق وجود دارند، چنین می بینیم:
« رومیان شکست خوردند (٢) در نزدیکترین سرزمین و[اما] بعد از شکستشان در ظرف چند سالى به زودى پیروز خواهند گردید(٣)»
همان گونه که ملاحظه فرمودید، در اکثر ترجمه هایی که از قرآن موجود است، عبارت أَدنى الأرض به صورت نزدیکترین سرزمین ترجمه شده است. یعنی معنای فرعی و غیر رایج کلمه ی أَدنى در ترجمه ها به کار گرفته شده است. این در حالی است که اگر معنای دوم و فرعی کلمه ی أَدنى یا نزدیکترین را به کار بریم، ممکن است با ابهاماتی مواجه شویم.
برای درک بهتر این موضوع، به تصویر زیر توجه فرمایید:
در تصویر فوق، ملاحظه می فرمایید که تمام مناطق موجود بر روی دایره ی قرمز بزرگ، فاصله ی یکسانی از مکه (دایره ی آبی کوچک) دارند.یکی از این مناطق که با فلش زرد رنگ نشان داده شده است، محل جنگ ایران و روم در سال٦١٤ میلادی می باشد.
با توجه در تصویر فوق، نتیجه می شود که عبارت أَدنى الأرض که در آیات ابتدایی سوره ی روم آمده است، به احتمال زیاد به معنای نزدیکترین سرزمین نیست؛ زیرا سرزمین های بسیاری از جمله جنوب عراق، شمال مصر و… نیز روی دایره ی قرمز بزرگ قرار دارند و فاصله ی آن ها از مکه نیز مساوی فاصله ی محل جنگ ایران و روم، از مکه است. بنابراین، نمی توان به محل جنگ ایران و روم، لفظ « نزدیک ترین سرزمین به مکه » را اطلاق کرد، چرا که نقاط فراوان دیگری هستند که فاصله شان از مکه، مساوی فاصله ی مکه با محل نبرد ایران و روم است.
علاوه بر این، سرزمین های دیگری مانند یمن نیز که محل مناقشات دیگری بین ایران و روم بودند، نسبت به اورشلیم و فلسطین(محل جنگ سال ٦١٤ میلادی) به مکه نزدیکترند. بنابراین عبارت نزدیکترین سرزمین بیشتر بر (یمن) انطباق دارد تا اورشلیم.
بنا بر دلایل فوق، به نظر نمی رسد که منظور از أَدنى الأرض، نزدیکترین سرزمین باشد.
حال با این اوصاف، معنای «أَدنى الأرض» چه می تواند باشد؟
اصلی ترین و رایج ترین معنای کلمه ی أَدنى، عبارت پست ترین می باشد؛ همان گونه که کلماتی مانند دنیء نیز به معنای پست، و دنائت نیز به معنای پستی می باشند. نکته ی جالب این که این کلمات در زبان فارسی نیز به همین معانی استفاده می شوند.
بدین ترتیب می توان عبارت أَدنى الأرض را به صورت پست ترین سرزمین معنا کرد.
نکته ی مهم این که کلمه ی أدنی در فرهنگ لغات و مترجم های کامپیوتری و اینترنتی نیز عمدتاً به معنای کمترین، پست تر و به خصوص پست ترین ترجمه می شود که این مسأله نیز نشان می دهد از نظر این فرهنگ لغات نیز معنای اصلی کلمه ی أدنی، عبارت پست ترین می باشد.
اما جالب تر این که هنگامی که در مترجم های آنلاین و اینترنتی عربی–انگلیسی عبارت أَدنى الأرض را وارد می کنیم، ترجمه ی آن به صورت Lower Land یا Lowest Land ظاهر می شود که معنای آن در فارسی، سرزمین پست تر یا پست ترین سرزمین می باشد. بنابراین این مترجم ها نیز درباره ی کلمه ی أدنی، معنای پست تر یا پست ترین را صحیح می دانند. (لازم به ذکر است که کلمه ی أدنی یک اسم تفضیل در زبان عربی است که بنا به موقعیت آن در جمله، می تواند به صورت پست تر یا پست ترین معنا شود. در مورد آیه ی ٣ سوره ی روم، به دلیل نقش أدنی در جمله، معنای درست آن پست ترین می باشد.)
برای درک بهتر مطالب گفته شده، به تصویر بعد توجه فرمایید:
بدین ترتیب همانگونه که ملاحظه فرمودید، از نظر مترجم های معتبری همچون « Google Translate » نیز أدنی الأرض به معنای پست ترین سرزمین می باشد.
اما آیا پست ترین سرزمین، در آیه ی ٣ سوره ی روم، معنای خاصی دارد؟
قبل از اختراع ماهواره ها و استفاده از آن ها در علوم زمین شناسی و جغرافیا، اندازه گیری ارتفاع نقاط مختلف سطح زمین و مقایسه ی آن ها با یکدیگر، کار بسیار سخت و غیردقیقی بود؛ اما با اختراع ماهواره ها و استفاده از آن ها در علوم زمین شناسی و جغرافیا، مقایسه ی ارتفاع مناطق مختلف کره ی زمین آسان شد. در طی این مطالعات، مشخص شد که پست ترین منطقه ی روی خشکی های زمین، بحرالمیت (Dead Sea) بوده و سرزمین های اطراف بحرالمیت شامل کرانه های غربی و شرقی رود اردن، پست ترین سرزمین های کره ی زمین می باشند.
برای درک بهتر این مطلب، به تصویر بعد که از سایت های معتبر برداشته شده اند، توجه فرمایید:
بدین ترتیب همانگونه که ملاحظه فرمودید، بحر المیت (Dead Sea) پست ترین نقطه ی روی زمین است.
حال اگر به نقشه های جغرافیایی دقت نماییم، متوجه خواهیم شد که یکی از نزدیک ترین شهرهای بزرگ تاریخی به بحرالمیت ،شهر اورشلیم یا بیت المقدس(Jerusalem)است.به نحوی که حداقل فاصله ی بیت المقدس از بحرالمیت، ٤٠/١٧ کیلومتر و حداکثر فاصله ی بیت المقدس از بحرالمیت، ٤٧/٢١ کیلومتر می باشد.
در تصاویر بعد، موقعیت شهر بیت المقدس را نسبت به بحرالمیت مشاهده می فرمایید:
فاصله ی بسیار کم بیت المقدس (بیضی کوچک) از بحر المیت (بیضی بزرگ)
فاصله ی بسیار کم بیت المقدس (Jerusalem) از بحر المیت (Dead Sea) در تصویر ماهواره ای سایت Google. دقت کنید که خطوط زرد, فاصله ی شهر را از بحر المیت و خطوط آبی , فاصله ی مسجدالاقصی را از بحر المیت نشان می دهد. ١٠/٨٠ مایل یا ١٧/٣٨ کیلومتر است. به مقیاس موجود در گوشه ی پایین چپ تصویر توجه فرمایید.
همان گونه که ملاحظه فرمودید، بحرالمیت (Dead Sea) پست ترین نقطه ی خشکی های زمین بوده و بدین ترتیب، اورشلیم یا بیت المقدس (Jerusalem) نیز در پست ترین سرزمین جهان قرار داد که همانا سرزمین کرانه ی غربی رود اردن است.
با این اوصاف درمی یابیم که مقصود خداوند از عبارت أَدنى الأرض در آیات ابتدایی سوره ی روم، پست ترین سرزمین بوده است، نه نزدیکترین سرزمین، که این مطلب با معنای اصلی أَدنى که پست ترین است، مطابقت دارد. در واقع خداوند متعال، در آیات ابتدایی سوره ی روم، یکی از معجزات قرآن کریم را در حوزه ی علم زمین شناسی و جغرافیا بیان کرده و در این آیات، سرزمین کرانه ی غربی رود اردن را که اورشلیم (محل شکست روم از ایران در سال ٦١٤ میلادی) در آن واقع شده، پست ترین سرزمین دانسته است.
این معجزه ی علمی بی نظیر، در حالی از سوی قرآن اعلام شد که اندازه گیری اختلاف سطح خشکی ها از دریا، و مقایسه ی سطوح نقاط مختلف کره ی زمین ممکن نبود. تنها با اختراع ماهواره ها و امکانات پیشرفته، بشر توانست به پست ترین سرزمین (پست ترین نقطه ی خشکی) در جهان پی ببرد که این امر، بعد از ١٤٠٠ سال از نزول قرآن امکان پذیر شد.
نکته ی مهمی که وجود دارد، این است که خداوند متعال در آیه ی اول سوره ی روم، حروف مقطعه را به کار برده است و این مسأله نیز می تواند ما را به وجود معجزات آشکار در آیات ابتدایی سوره ی روم، راهنمایی کند؛ زیرا در قرآن کریم، در اکثر مواردی که از حروف مقطعه استفاده شده، بلافاصله بعد از آن آیاتی درباره ی عظمت قرآن بیان شده است.حال این مسأله که در سوره ی روم بلافاصله بعد از حروف مقطعه، قضیه ی شکست روم از ایران مطرح شده است، نشان می دهد که در پس ظاهر آیات مربوط به شکست ایران از روم، معجزات بزرگی نهفته است که عظمت قرآن را نشان می دهد. بدین ترتیب می توان گفت که خداوند متعال نیز ما را به معجزات موجود در آیات ابتدایی سوره ی روم، آگاه کرده است، اما ما انسان ها به دلیل نقایص علمی و عدم وجود امکانات، تا قرن اخیر از فهم بخشی از این معجزات عاجز بودیم.
اما در این میان، دشمنان اسلام نیز بیکار ننشسته اند و تلاش مذبوحانه ای را در رد این معجزات آشکار الهی انجام داده اند. این معجزات الهی به قدری دقیق و بی شبهه بیان شده اند که حسد و خشم دشمنان اسلام را برانگیخته اند و آنان در صدد برآمده اند تا به نحوی در این معجزات شبهه وارد کنند.
برای مثال، در چند سایت اوانجلیکال (صهیونیست مسیحی) بیان شده است که از آن جا که پست ترین نقطه ی زمین در جهان در کنار بحرالمیت قرار دارد و شکست روم از ایران نیز در اورشلیم اتفاق افتاده است، مطلب ذکر شده در قرآن صحیح نیست و قرآن درباره ی پست ترین نقطه ی زمین اشتباه کرده است؛ چرا که اورشلیم (بیت المقدس) که محل شکست ایران از روم بوده است، از پست ترین نقطه ی جهان، کمی فاصله دارد و از آن کمی بلند تر است. بنابراین قرآن اشتباه کرده (نعوذ بالله) و به همین دلیل کتاب آسمانی نیست.
در رد ادعاهای سخیف و بی پایه ی سایت های مذکور و سایت های مشابه، باید گفت که بنا بر چند دلیل محکم، سخنان این سایت ها کاملاً غلط است:
خداوند متعال در قرآن کریم، از پست ترین سرزمین جهان سخن گفته است، نه از پست ترین نقطه ی جهان. بدین صورت که خداوند بزرگ، عبارت دقیق أَدنى الأرض یا پست ترین سرزمین را در آیات ابتدایی سوره ی روم به کار برده است و هیچ گاه عبارت پست ترین شهر و یا عبارت پست ترین نقطه را ذکر نکرده است.
از نظر جغرافیایی نیز سرزمین کرانه ی غربی رود اردن (که اورشلیم و قسمت شمالی و غربی بحرالمیت و سرزمین های اطرافشان نیز بخشی از آن هستند) پست ترین سرزمین جهان می باشد، که این مطلب با آیه ی قرآن در رابطه با محل شکست روم مطابقت دارد؛ چرا که قرآن نیز سرزمینی که شکست روم در آن روی داده است (کرانه ی غربی رود اردن) را پست ترین سرزمین دانسته است، نه شهر اورشلیم.
بنابراین نتیجه می شود که سخن دشمنان اسلام در رد این معجزه ی بزرگ، دروغی بیش نیست. چرا که خداوند بزرگ در سوره ی روم، شهر اورشلیم را پست ترین شهر یا پست ترین نقطه ندانسته است، بلکه سرزمینی که اورشلیم (محل شکست روم از ایران) در آن قرار دارد را به عنوان پست ترین سرزمین دانسته است و این مطلب با واقعیات علم زمین شناسی مطابقت دارد.
دشمنان اسلام که در رابطه با معجزات قرآن گزافه گویی می کنند، به این مسأله توجه نکرده اند که محل نبرد دو لشکر، هیچ گاه نمی تواند پست ترین نقطه ی زمین باشد؛ زیرا پست ترین نقطه ی کره ی زمین، یک منطقه ی کوچک در ابعاد کمتر از یک متر است که یک نفر به سختی می تواند در آن بایستد!
بنابراین هیچگاه نمی توان محل نبرد دو لشکر را در پست ترین نقطه ی زمین دانست، چرا که پست ترین نقطه ی زمین مساحت کمی دارد. اما سخن خداوند قادر متعال که سرزمین محل جنگ ایران و روم را پست ترین سرزمین دانسته است، کاملاً درست می باشد؛ چرا که یک سرزمین پست به راحتی می تواند دو لشگر را در خود جای دهد. برای درک بهتر این مسأله به شکل بعد توجه فرمایید:
مقایسه ی معجزه ی قرآن مجید در آیات ابتدایی سوره روم با گزافه گویی های دشمنان اسلام: دشمنان اسلام میگویند که پست ترین نقطه ی زمین در سواحل بحر المیت است و شکست روم از ایران در اورشلیم رخ داده است; بنابراین (نعوذبالله) قرآن در اطلاق لفظ پست ترین سرزمین به محل شکست روم از ایران , اشتباه کرده است! این حماقت و جسارت دشمنان اسلام از آنجا ناشی می شود که آن ها حتی منطق را در گفته های خود به کار نمی برند ؛ بدین ترتیب که آنها دقت نکرده اند که در آیات ابتدایی سوره روم ، سخن از پست ترین سرزمین به میان آمده است نه پست ترین نقطه ی زمین. زیراعلاوه بر معنای ظاهری آیه, منطقا هم نمی توان تصور کرد که محل جنگ دو لشکر در یک نقطه ی پست باشد. در شکل سمت راست را نیز ملاحظه می فرمایید که پست ترین نقطه ی زمین تنها گنجایش یک انسان را دارد نه یک لشگر؛ اما پست ترین سرزمین(شکل سمت چپ) توانایی گنجاندن دو لشکر را در خود دارد. بدین ترتیب این مطلب اثبات می کند که سخن خداوند متعال در قرآن , کاملا منطقی و سخنان دشمنان اسلام دور از منطق است.