تمدنی قبل از اسلام در مدینه
مداین صالح یا حجر نام بنایی است از سازه‌های سنگی تاریخی در شمال کشور عربستان سعودی واقع در جنوب دومة الجندل.
تاریخ سنگ نمای خارجی استفاده شده در مداین صالح به سده اول پیش از میلاد باز می‌گردد. این آثار دارای حدود ۵۰ سنگ‌نوشته ونقش‌های درونی است که متعلق به مرحله پیش از نبطیان و قوم ثمود است. این بنا، در برگیرنده ۱۱۱ گور و نیز سامانه آبیاری تاریخی است که نشان‌دهنده تخصص نبطیان در زمینه سازه‌های آبی بوده است.
خانه‌های حجر در کوه ساخته شده و این کوه‌ها «اثالث» نام دارد. این کوه‌ها چنان است که هرکس آنها را از دور ببیند آنها را به هم پیوسته می‌پندارد، ولی چون نزدیک شود هریک را جدا می‌بیند. گرداگرد این کوه‌ها را شنزار فراگرفته و به این خاطر بالا رفتن از این کوه‌ها بسیار دشوار است.
در تاریخ ۷ ژوئیه ۲۰۰۸، به عنوان اولین اثر ثبت شده در عربستان سعودی، در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید.[۴]
مداین صالح در قرآن
در قرآن، کتاب دینی مسلمانان، در آیات ۸۰ تا ۸۴ سوره حجر، به این مکان اشاره شده است.
| و «اصحاب حجر» (قوم ثمود) پیامبران را تکذیب کردند! (۸۰) |
| ما آیات خود را به آنان دادیم؛ ولی آنها از آن روی گرداندند! (۸۱) |
| آنها خانه‌های امن در دل کوه‌ها می‌تراشیدند. (۸۲) |
| ما سرانجام صیحه (مرگبار)، صبحگاهان آنان را فرا گرفت; (۸۳) |
| آنچه را به دست آورده بودند، آنها را از عذاب الهی نجات نداد! (۸۴) |
