معبد آرتمیس، یکی از عجایب هفتگانه جهان است. این بنا در سال ۵۵۰ قبل از میلاد در ترکیه کنونی ساخته شده‌است. معبد آرتمیس هم‌اکنون در نزدیکی شهر سلجوق و بناهای تاریخی اِفِسوس قرار دارد.
معبد آرتمیس در شهر افسس در حدود ۵۰ کیلومتری شهر ازمیر ترکیه قرار داشته‌است. معبد آرتمیس به عنوان زیباترین بنای روی زمین شناخته می‌شده‌است و به همین دلیل در میان عجایب هفتگانه جا دارد. هرچند که زیربنای باقی‌مانده از این معبد تاریخ ساخت آنرا قرن هفتم قبل از میلاد مشخص می‌کند. اما راه یافتن معبد آرتمیس در فهرست عجایب هفتگانه به حدود ۵۵۰ قبل از میلاد مربوط می‌شود.
بازرگانان، جهانگردان، صنعتگران و پادشاهان از معبد آرتمیس دیدن می‌کردند و احترام خود را با آوردن هدایای مختلف ابراز می‌نمودند. تحقیقات اخیر باستان‌شناسی به یافتن تعدادی از این هدایا که شامل مجسمه‌های طلا و عاج آرتمیس، گوشواره‌ها، دستبندها و گردنبندهایی زیبا اثر صنعتگران دنیاهستند منجر شده‌است.
در شب ۲۱ ژوئیه سال ۳۶۵ پیش از میلاد، مردی به نام هروستراتوس (Herostratus) برای جاودانه کردن نام خود در تاریخ، معبد را آتش زد و در واقع به هدف خود دست یافت. اسکندر مقدونی هم در همین شب متولد شد. بنا به گفته پلوتارک تاریخ نگار، درآن شب آرتمیس چنان درگیر مراقبت از زاده شدن اسکندر بود که نتوانست از معبد خود محافظت کند.
معبد آرتمیس در قرن چهارم میلادی که بیشتر اهالی افه‌سوس به مسیحیت گرویده بودند شکوه و جلال خود را از دست داده بود. اهالی افه‌سوس پس از آخرین تهاجم منجر به ویرانی معبد آرتمیس در سال ۴۰۱ میلادی، کم کم شهر را ترک کردند و این شهر متروک در اواخر سده ۱۹ میلادی کشف و کندوکاو شد. این اکتشاف زیربنای معبد آرتمیس را نمایان ساخت.
معبد آرتمیس با زیر بنای چهارگوش خود، برخلاف نمونه‌های دیگر از مرمر ساخته شده و یک ورودی زیبا و تزئینی به حیاط بزرگ ساختمان داشته‌است. پلکان مرمری طبقه همکف را به بالکن‌های بلند و عظیمی متصل می‌کردند که کف آن در حدود ۸ متر در ۱۳۰ متر بوده‌است. ۱۲۷ ستون در بنای معبد آرتمیس به کار رفته که ارتفاع آنها ۲۰ متر و با سرستونهای ایونی و کناره‌های کنده کاری شده بوده‌است. گچکاری بنای معبد آرتمیس به شکل دورج‌ستونی است. ستونها در ردیفهای منظم در کل محوطه به جز منطقه مرکزی – که محل قرارگیری خانه الهه بود – قرار گرفته بودند.
منبع : fa.wikipedia.org